مشتقات عسل
به نقل از هایتاجر، عسل یکی از مغذی ترین و شفا بخش ترین غذاهای شناخته شده در طول تاریخ بشر است. همانطور که می دانیم عسل طبیعی توسط زنبورهای عسل تولید می شود. اما در کنار عسل، فرآورده های متنوع دیگری نیز توسط این حشرات اعجاب انگیز تولید و ساخته می شود. به همین دلیل برآن شدیم تا در این مقاله کمی در ارتباط با مشتقات عسل و خواص و ویژگیهای هریک بطور مختصر بحث نماییم.
- عسل
عسل اصلی ترین فرآورده زنبور عسل می باشد. شواهد و قرائن تاریخی نشان می دهند که عسل از زمان های باستان و حتی از زمان خلقت توسط بشر شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه تقریباً تمامی ملل و فرهنگ ها از عسل هم به عنوان یک شیرین کننده طبیعی و هم جهت پیشگیری و درمان انواع بیماری ها و تقویت قوای جسمی استفاده می کنند. عسل از شهد گل ها و گیاهان تولید می شود. زنبور عسل، شهد را از طریق خرطوم خود می مکد. شهد با بزاق زنبور ترکیب شده و به داخل کیسه عسل بلعیده می شود.
آنزیم های موجود در بزاق در داخل کیسه، شهد را به عسل تبدیل می کنند. زنبور به محض بازگشت به کندو، عسل را به اصطلاح قی می کند و آب عسل تبخیر می گردد. بدین ترتیب عسل غلیظ تر شده و داخل شانه عسل جا داده می شود. زنبورداران با استفاده از دستگاهی که یک نیروی سانتریفیوژ به داخل شانه اعمال می کند، میلیون ها قطره از این عسل را از داخل سوراخ های شانه استخراج می کنند. دسته بندی عسل طبیعی بر حسب گل یا گیاهی که زنبور شهد را از آن استخراج نموده انجام می گردد. به عنوان مثال عسل شبدر از شهد شبدر و عسل شکوفه نارنج از شهد حاصل از شکوفه نارنج به دست می آید.
- گرده گل
یکی دیگر از پرفایده ترین مشتقات عسل، گرده گل می باشد. گرده گل در واقع همان دانه های ریزی است که در انتهای پرچم گل یافت می شود، و گل ها برای بارور شدن به آن نیاز دارند. این گرده در واقع غذای زنبورهای جوان کلنی است. زنبورها دارای خارهای کوچک برس مانندی در پاهای خود می باشند که با استفاده از آن گرده را از روی گل ها جمع آوری می کنند. این گرده ها به داخل سبدهایی که در روی پاهای زنبور وجود دارد، گنجانده می شوند. از آنجایی که گرده گل ذاتاً حالتی خشک و گرد مانند دارد زنبور عسل جهت چسباندن گرده های گل به هم مقداری بزاق و شهد به آن اضافه می کند. گرده گل یکی از مهم ترین مشتقات عسل و همچنین یکی از سالم ترین و کامل ترین غذاهای شناخته شده است؛ به نحوی که شامل مواد مغذی بسیاری از جمله کربوهیدرات ها، آمینو اسیدها، پروتئین، چربی ها، انواع ویتامین ها و مواد معدنی، کاروتنوئیدها و ... است.
به دلیل وجود این مواد مغذی، گرده گل دارای فواید و خواص درمانی متعددی است. پژوهش ها و تحقیقات نشان می دهند که در زمان های گذشته نیز مردم از خواص مختلف گرده گل جهت تغذیه، کاربردهای درمانی و ... بهره می برده اند. زنبورداران این گرده را با استفاده از نوعی تله مخصوص که در ورودی کندوها جاسازی می شود جمع آوری می کنند.
- موم زنبور عسل
یکی دیگر از مشتقات عسل، موم می باشد. موم در واقع همان ماده ای است که زنبورها جهت ساخت شانه عسل در کندو از آن استفاده می کنند و از غده های موم که در زیر شکم زنبور عسل قرار دارد تولید می شود. زنبورها در داخل سلول های شانه عسل، از لارو به زنبور بالغ تبدیل می شوند. از موم در موارد متعددی چون ساخت شمع، رژ لب، براق کننده کفش و زمین و ... استفاده می شود. همچنین موم دارای خواص درمانی متنوعی چون بهبود زگیل های پوستی، دردهای روماتیسمی، نقرس و ... می باشد.
- بره موم
بره موم نیز یکی دیگر از مهم ترین مشتقات عسل می باشد. زنبورهای عسل رزین ها را از شیره درختان جمع آوری نموده و توسط خرطوم خود حمل می کنند. این رزین ها توسط زنبورهای کارگر جهت پر نمودن حفره های تخم گذاری و یا مرمت درزها و شکاف های کندو استفاده می شوند. بره موم نیز ماده ای شبیه به موم و در واقع ترکیبی از موم و رزین های حاصل از درختان می باشد. رنگ بره موم بین زرد تا قهوه ای تیره متغیر است. بره موم دارای خواص آنتی باکتریال و ضد قارچ بوده و همچنین دارای فواید بی نظیری در درمان بیماریها می باشد.
بره موم جهت محافظت و جوان سازی پوست، درمان ورم مفاصل، تسکین دندان درد، بهبود زخم، میخچه، سوختگی، زخم دهان، تبخال و موارد متعدد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین امروزه خواص ضد سرطانی بره موم نیز به اثبات رسیده است. اسناد تاریخی نشان می دهند که تاریخچه استفاده درمانی از بره موم به 350 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. در زمان های قدیم از بره موم جهت درمان تومورها، زخم ها، آبسه، مومیایی نمودن اجساد و بسیاری موارد دارویی و کاربردی دیگر بهره می بردند.
- ژله سلطنتی یا ژله رویال
یکی از مغذی ترین مشتقات عسل ژله سلطنتی می باشد. مهم ترین عضو کندوی زنبور عسل یعنی ملکه و همچنین لاروها، از یک رژیم غذایی بسیار مغذی یعنی ژله رویال تغذیه می کنند. اما ژله سلطنتی چیست؟ این ماده در واقع ترشحی است که از غدد هیپوفارنژیال و آرواره ای موجود در سر زنبورهای کارگر جوان تولید می شود. ژله رویال سرشار از پروتئین، ویتامین ها، اسیدهای چرب و آمینو اسیدها است. ملکه به محض دریافت ژله رویال آن را مصرف می کند و چیزی از آن باقی نمی گذارد، اما لاروها ظرف 4 الی 5 روز آن را مصرف می کنند و این به زنبورداران فرصت می دهد که بتوانند این ماده مغذی را از داخل کندو برداشت نمایند. در واقع چیزی که از کندوها به عنوان ژله سلطنتی استخراج می شود غذای لاروها است. ژله سلطنتی دارای خواص درمانی بسیار زیادی است.
- زهر زنبور عسل
از جمله پرخاصیت ترین مشتقات عسل و در واقع تولیدات زنبور عسل می باشد. این محصول در غدد سم زنبور، تولید و توسط دستگاهی مخصوص جمع آوری شده، به عنوان یک ماده ضد التهاب یا جهت درمان آرتروز مورد استفاده قرار می گیرد.
منابع: عسل، تولیدات زنبور عسل
.jpg)
نظر شما