هایتاجر : عضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی گفت:‌ ایران بعد از مصر دومین کشور تولید کننده خرما در جهان است اما رتبه چهارم صادرات را دارد، نخلداری قراردادی راهکار گسترش بازار خارجی است.

ایشان، درباره وضعیت صادرات خرمای ایران گفت: در حالی که ایران بعد از مصر دومین کشور تولید کننده خرما در جهان است اما در بین کشورهای صادر کننده این محصول در رتبه چهارم قرار دارد. با استفاده از سیستم ­های نوین نخلداری تعدادی از کشورها نظیر مصر توانسته‌اند میزان تولید خرمای خود را در هر هکتار به حدود ۶ برابر میانگین جهانی برسانند. این در حالی است که سطح زیر کشت ایران چندین برابر کشور مصر می‌باشد.

وی افزود:‌ در سال ۲۰۲۰، ارزش بازار جهانی خرما در حدود 13.4 میلیارد دلار آمریکا بوده و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 به 16.25 میلیارد دلار برسد . بازار تجارت خرما یک بازار جهانی است که حدود 5.4 میلیون تن میوه در آن عرضه می‌شود. در سال 2020، تونس با صادرات حدود 299 میلیون دلار آمریکا بزرگترین صادرکننده خرما در سراسر جهان بود و پس از آن عربستان سعودی با صادراتی به ارزش 246 میلیون دلار قرار دارد.

عضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی سیستم های تولید و تجارت محصول خرما به سرعت در دنیا در حال تغییر هستند. یکی از عوامل مهم این تغییر، افزایش جمعیت جهان و تقاضای جهانی برای این محصول مفید است. انتظار می‌رود جمعیت جهان تا سال 2050 به 9 میلیارد نفر برسد و با این شرایط نخلستان‌های جهان به طور فزاینده‌ای به یک دارایی استراتژیک برای کشورهای خرماخیز تبدیل می شوند.

به گفته ایشان در بسیاری از کشورهای خرماخیز نخلستان‌های کوچک به سرعت در حال خرد شدن هستند. از سوی دیگر زنجیره ارزش افزوده و صادرات سازمان یافته خرما به دلیل خرده‌ فروشی قابل گسترش و تثبیت نیست. برای دولت‌ یکی از چالش‌های اساسی شناسایی راهکارها برای افزایش بهره‌وری تولید خرما و بهبود معیشت تولیدکنندگانی است که دارای نخلستان‌های کوچک بوده و ارائه خدمات مورد نیاز مانند دسترسی به اعتبار، دانش فنی و اطلاعات بازار برای آن‌ها فراهم نیست. یکی از راه‌های ممکن برای ایجاد پیوند بین تولیدکنندگان خرما و صادرات، نخلداری قراردادی است.

عضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تصریح کرد:‌بحث تجارت خارجی خرما از مباحث مهم در توسعه نخلداری کشور است. اثربخشی نخلداری قراردادی وابسته به این است که سیاست دولت در اجرایی کردن این استراتژی تا چه حد متوجه بازارهای خارجی و نیازهای آن است. نخلداری قراردادی وسیله ای برای گسترش بازار خارجی، تقسیم کار، افزایش کارائی، بهبود بهره‌وری و رشد و توسعه اقتصادی است و به عنوان موتور رشد و توسعه اقتصادی در صنعت خرما عمل می‌کند.