سید روح الله لطیفی، گفت: صادرات چمدانی صنایع دستی در ایران دو نوع است یکی به صورت سوغات که در جایی ثبت نمی‌شود به خصوص اگر از یک مقداری کمتر هم باشد. بخشی دیگر، کالای تجاری است که بیش از حد مجاز ارزش و حجم برای مسافر است و باید مسافر برای حمل آن اظهارنامه پر کند. در این صورت کالایی که اظهار شده، در آمار تجارت قرار می‌گیرد. در این صورت حجم و ارزش هر کالا با یکدیگر متفاوت است.

وی افزود: بیشترین بحث ما در صنایع دستی، در حوزه سوغات است. این سوغات به عنوان کالای مسافر در حد معمول است. پس اگر هر اندازه گردشگر بیشتری وارد کشور شود به همان اندازه اثرات آن در درآمد شهر و تولیدکننده‌ها و فروش سوغات بیشتر است.

لطیفی ادامه داد: فرودگاه امام خمینی (ره) یکی از مراکز صادرات کالا‌های با ارزش مانند جواهرات یا مصنوعات سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی است. این‌ها را با پست یا به صورت هوایی صادر می‌کنند که ارزش زیادی هم دارند. طبیعی است که آن را با بسته بندی، جعبه یا چمدان می‌فرستند نه با کامیون، پس در اینجا روش و ابزار صادرات متفاوت است، در واقع صادرات چمدانی یا پستی است و کالا‌هایی با ارزش بالا، اما با حجم کم صادر شده است که از نظر گمرک کالای تجاری است، ولی آنچه در گمرک به عنوان تجارت چمدانی گفته می‌شود رویه‌ای است که برای مررنشینان شمالی به صورت رسمی تعریف شده است.

وی گفت: حتی فرش با حجم کم را به صورت هوایی به خارج از کشور ارسال می‌شود، اگر این‌ها را اصطلاحا صادرات چمدانی بدانیم تعریف عرفی است. برخی، صادرات از طریق مسافر و هوایی را به معنی صادرات چمدانی می‌دانند امااز نظر گمرک کالا‌هایی که همراه مسافر است و ارزش آن از یک رقمی بیشتر باشد و یا بیش از سوغات در نظر گرفته شود کالای تجاری است که فراتر از همراه مسافر است و به صورت تجاری آن را صادر یا حتی وارد می‌کنند و ممکن است حتی حجم کمی داشته باشد. اما آنچه اصطلاحا و به صورت عرفی و نه فنی بیان می‌شود و شاید همکاران در وزارت میراث فرهنگی هم بر آن تاکید دارند صادرات چمدانی به معنی، کالای همراه مسافر است و صنایع دستی هم بیشتر همراه مسافر از کشور خارج می‌شود.

لطیفی گفت: در ۱۱ ماهه سال گذشته ۲۱ میلیون و ۱۰۷ هزار و ۶۰۳ کیلوگرم انواع صنایع دستی و فرش با کد تعرفه‌های مرتبط با صنایع دستی به ارزش ۱۱۹ میلیون و ۸۱۴ هزار و ۵۸۳ دلار صادر شده است.

لطیفی تاکید کرد: رویه تجارت چمدانی یکی از رویه‌های گمرکی ایران است مثل رویه ترانزیت، واردات یا صادرات، ملوانی یا پیله وری. کسانی که در مناطق شمالی کشور از خراسان رضوی تا آذریایجان غربی حضور دارند و دارای مجوز‌های لازم هستند می‌توانند به صورت محدود بین دو سوی مرز تجارت کنند که اصطلاحا به آن رویه تجارت چمدانی در گمرک می‌گویند. در واقع اینجا تجارت محدود مدنظر است و بیشتر برای معیشت مرزنشینان شمالی در نظر گرفته شده است و بحث جابجایی کالا از طریق مسافر نیست.