هایتاجر :  به نقل از یکی از کارشناس ارشد بازار مشتقه بورس‌ کالا میانگین روزانه ارزش کل معاملات قراردادهای آتی بورس‌کالا هفته گذشته ۱۰۰میلیارد تومان بود و روند صعودی حجم و ارزش معاملات که از اوایل مهرماه آغاز شده به‌طور محسوس ادامه یافته است.

به‌رغم اینکه افزایش حجم و ارزش معاملات، عمدتا ناشی از افزایش قیمت زعفران در بازار آزاد و رشد معاملات در سررسیدهای نگین است، عملکرد مثبتی برای بازار آتی به شمار می‌رود و نویدبخش جذابیت این بازار در بین اهالی بازار سرمایه و افزایش تعداد معامله‌‌‌گران فعال در بازار آتی است.

هم‌اکنون بازار زعفران را باید یک بازار صادرات‌ محور در نظر گرفت، بنابراین وضعیت قیمتی در بازارهای صادراتی، منطقه‌‌‌ای و جهانی با احتساب خاصیت آربیتراژی بازارها از این پس، یکی از سیگنال‌‌‌های مهم قیمتی خواهد شد؛ نکته‌‌‌ای که در بازار داخلی کمتر به آن توجه می‌شود.

گشایش‌‌‌های سیاسی احتمالی به کاهش بهای ارز منتهی می‌شود، اما فضا را برای کاهش هزینه‌‌‌ صادرات و رشد حجم صادرات زعفران مهیا می‌کند و اثر دوگانه‌‌‌ای بر این بازار می‌‌‌گذارد. به‌طور کامل بر کسی آشکار نیست که بازار زعفران چه تاثیری از گشایش‌‌‌های سیاسی می‌‌‌پذیرد، اما می‌توان به تجربه سال‌های گذشته به‌عنوان چراغ راهنمای دورنمای این بازار نگریست.

با توجه به کمبود تولید زعفران در سال‌جاری، خالی از لطف نیست که قیاسی با سال‌های ۸۶ تا ۸۸ انجام دهیم.  در بازه زمانی یادشده، به دلیل سرمای شدید در زمستان ۸۶ و کمبود تولید، محصول زعفران قیمت‌های بالای حتی تا ۷میلیون تومان (به ازای هر کیلو) را هم تجربه کرد که با دلار ‌هزار تومانی آن روزها، بهای دلاری هر کیلو زعفران به ۵ تا ۷‌هزار دلار می‌رسید.

در مقابل این داده، تجربه چند سال اخیر قرار دارد که می‌توان آن را با رخدادهای سال‌های ۸۰ تا ۸۴ مقایسه کرد؛ چرا که قیمت زعفران طی این بازه به‌رغم تورم سالانه ۱۵درصدی و تورم مجموع ۶۰درصدی، افت جدی داشت؛ به طوری که برداشت زعفران صرفه اقتصادی نداشت و برخی از کشاورزان زمین‌‌‌های خود را بدون برداشت محصول شخم زدند.

به این ترتیب خرید‌‌‌‌های حمایتی بعد از آن در کنار سرمازدگی، وقایعی است که شباهت‌‌‌ زیادی به تجربیات چهار سال اخیر در حوزه زعفران دارد؛ به گونه‌‌‌ای که بعد از آن شاهد شکل‌‌‌گیری روند صعودی برای قیمت زعفران بودیم. در سال‌جاری با مدیریت علمی و منسجمی که از سال قبل پایه‌‌‌ریزی شد، به همراه حمایت‌‌‌های مجلس شورای اسلامی، کمک شایانی به هموار شدن مسیر واقعی‌سازی بهای زعفران در بازارهای صادراتی صورت گرفت. 

شواهد نشان می‌دهد، در سال‌جاری با افزایش تقاضای خرید محصول زعفران در بازارهای هدف روبه‌رو هستیم که به‌نسبت حجم زعفران تولیدی جدید، ممکن است تقاضا در سطوحی بالاتر از عرضه قرار گیرد. از این رو نه‌تنها ایران به‌عنوان تامین‌کننده اصلی زعفران در دنیا می‌تواند قیمت نهایی این محصول ارزشمند را تعیین کند، بلکه این امکان را دارد که نرخ‌های فعلی را با مدیریت و برنامه‌‌‌ریزی هدفمند، به سطوح منصفانه خود برساند تا علاوه بر صیانت از تولیدکنندگان زعفران، سهم بازار خود را در سایر کشورها افزایش دهد.