قسمت دوم

ویژگی‌ های یک فرش دستباف با کیفیت چیست؟
 هایتاجر: برای تشخیص برترین برند فرش دستباف در ایران، علاوه بر خاستگاه، نیازمند بررسی پارامتر‌های مهمی مانند مواد اولیه، کیفیت و طیف‌های رنگی مورد استفاده در فرش دستباف و همچنین طرح‌ها و برند سازنگان برتر اشاره کنیم. همچنین هر خاستگاهی با توجه به ویژگی‌های منطقه‌ای و فرهنگی از اصول و منابعی مختلفی در تهیه و تولید مواد اولیه مانند رنگ و الیاف استفاده می‌کند. همچنین فرهنگ بومی مناطق مختلف ایران در طرح‌ها و نقش و نگار فرش‌های دستباف بسیار موثر هستند.

الیاف فرش دستباف
الیاف یکی از مهم‌ترین پارامتر‌های تعیین کننده برتری فرش‌های دستباف هستند. همواره الیافی مانند پشم و ابریشم از محبوبیت بسیار بالایی در میان طرفداران فرش‌های دستباف برخوردار هستند. همچنین این الیاف عمدتا در ترکیب با سایر الیاف‌ مانند پنبه و کرک مورد استفاده بافندگان قرار می‌گیرند. برترین برند‌های‌ فرش‌ دستباف ایران همواره از الیاف مقاوم و رنگ‌پذیر استفاده می‌کنند. این برند‌ها فرش‌هایی با ثبات رنگی بسیار بالا و قوام مطلوب را تولید و روانه‌ بازار می‌کنند. از بهترین الیاف مورد استفاده در فرش‌های دستباف ایرانی می‌توانیم به پشم ماکویی در فرش تبریز و الیاف ابریشم خالص در فرش‌های استان قم اشاره کنیم.

رنگ فرش دستباف
طیف رنگی فرش‌های دستباف یکی از پارامتر‌های تعیین کننده در برتری برند‌های فرش دستباف ایرانی است. امروزه رنگ‌های فرش دستباف در ایران از انواع طبیعی و مصنوعی در رنگرزی الیاف مورد استفاده قرار می‌گیرند. مطلوب است که رنگ‌های طبیعی با توجه به اصالت و زیبایی بیشتر، در جایگاه بالا‌تری نسبت به رنگ‌های مصنوعی قرار می‌گیرند. علاوه بر نوع رنگ‌ها، شیوه عمل آوری و ثبات رنگ‌ها نیز در فرش‌های دستباف از اهمیت بسیار برخوردار است. همواره استان کاشان و تبریز فرش‌های با طیف رنگی بالا و با ثبات را روانه بازار می‌کنند.
طرح فرش دستباف
هرچه نقش و نگار فرش‌های دستباف بیشتر و همچنین دارای جزئيات ریز‌تری باشند، ارزش مادی و معنوی آن‌ها نیز بسیار بیشتر خواهد بود. برترین‌ برند‌های فرش دستباف ایران در استان‌های تبریز، اصفهان، کاشان، کاشمر، قم، بند ترکمن، ارومیه، اردبیل، مشهد و کردستان قرار دارند. در این میان استان تبریز به عنوان متنوع‌ترین طرح‌های فرش دستباف را در ایران به خود اختصاص داده است.
برند سازنده فرش دستباف
علاوه بر تمامی موارد ذکر شده در بالا، یکی از مهم‌ترین معیار‌‌های سنجش برتری فرش‌های دستباف ایرانی، برند سازنده و برند بافنده فرش‌های دستباف است. معمولا بافندگان مطرح و صاحب سبک به ارزش مادی و معنوی نهایی فرش‌های دستباف می‌افزایند. هر خاستگاه صاحب تعدادی برند و بافنده مشهور و صاحب سبک‌ است. معمولا بافندگان مشهور با طراحی نام و امضای خود در حاشیه فرش‌ها به معرفی خود می‌پردازند.

نحوه صادرات فرش
کشور آمریکا با اجرای تحریم های صادراتی به جای خرید از بازار های ایران، به سمت بازار های چین و هند رفت و این موضوع باعث شد که برای مدتی بازار صادرات فرش ها با نوسان هایی روبرو شود.
ایران هم برای از دست ندادن جایگاه خود به سمت بازار های اروپایی روی آورد و هنوز هم یکی از رقیب های سفت و سخت و جدی برای دو کشور چین و هند در بازار صادرات فرش است.
با وجود همه ی تحریم ها و سختی ها و اتفاقات بازار صادراتی ایران، افزایش قیمت دلار در سال های اخیر باعث پیشرفت صادرات فرش شد و بر خلاف سال های گذشته همه ی فرش های تولید شده روانه ی بازار شدند. بی گمان اگر شما صاحب یک کارگاه بافندگی و یا صاحب یک شرکت فرش باشید، کار صادرات فرش آنقدر ها هم نمی تواند برای شما کار راحتی باشد. روش ها و نکاتی وجود دارد که شما باید آنها را بشناسید و از آنها مطلع شوید.
اگر کار صادرات فرش را به یک فرد کاربلد و متخصص بسپارید، این فرایند با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت. یکی از مزیت های تجارت فرش این است که با توجه به شناخته شدن فرش ایرانی می توانید به راحتی آن را به فروش برسانید و مشتری های خود را پیدا کنید. پیدا کردن مشتری خارجی می تواند یکی از چالش های پیش رو در صادرات باشد.
چند مرحله ی مهم در صادرات فرش وجود دارد که برای صادرات فرش، صادرکنندگان باید این مراحل را انجام دهند و پشت سر بگذارند.

بازاریابی
در قدم اول باید به دنبال بازاریابی رفت. بازاریابی یک اقدام مهم است که به صادرکنندگان قدرت شناخت بازار های خارجی، شناخت هسته های قدرت، آشنایی و شناخت رقبا و از همه مهم تر اطلاع از کیفیت و میزان مصرف کالا را می دهد.

روش های اصلی کسب اطلاعات در مورد بازاریابی و صادرات فرش
مناظره با خریداران  _ دسترسی به آمار ها و داده های رسمی _ مطالعه سوابق قبلی  _ حضور در نمایشگاه های بین المللی
دریافت مجوز صدور
در این بخش از صادرات فرش، مجوز های لازم از سازمان توسعه تجارت ایران دریافت می شود.

بعد از بررسی بازار و کسب مجوز، صدور پروفرما ضروری می شود. هر پروفرما شامل مشخصات زیر است:
 
•    نام فروشنده، آدرس، تلفن، فاکس و تلفکس
•    نام خریدار و آدرس
•    نام و مشخصات فنی محصول
•    وزن
•    ازرش تکی کالا- ارزش کل کالا
•    شرایط پرداخت
•    مبدا حمل صادرات
•    شرایط حمل و تحویل
•    مدت اعتبار قیمت پروفرما
•    تهیه، تدارک و بسته بندی

صادر کننده وظیفه دارد که کالاها را تهیه و مطابق با توافق های انجام شده، با رعایت همه ی شرایط و ویژگی های خواسته شده، بسته بندی مورد نیاز هر کالا را انجام دهد. بسته بندی ها باید مناسب با نوع کالا، حمل و شرایط بازار باشد.

عقد قرارداد حمل و نقل بیمه
برای جلوگیری و جبران خسارت هایی که احتمال دارد هنگام حمل و نقل فرش ها ایجاد شوند، هر دو طرف صادرکننده و واردکننده، باید اقدام به عقد قرارداد بیمه کنند و مسئولیت های هریک از طرفین مشخص خواهد شد.
 
اظهار کالا به گمرک
صادرکننده برای صادرات فرش می تواند با داشتن مدارک لازم مثل کارت بازرگانی، مجوز ها و مدارک دیگر مراجعه کند به گمرک و اظهارنامه ی صادراتی را تنظیم و تکمیل کند.

ارسال کالا
پس از انجام بررسی های لازم و تطبیق مشخصات و محتویات، کالا برحسب نوع قرارداد حمل که با خریدار انجام شده است، قابل ارسال است.
 
 گواهی دریافت
بعد از بررسی ارسال کالا شرکت حمل، اظهارنامه ی کالا ی صادر شده را مطالعه و مهر کرده و سپس به صادرکننده فرش تحویل می دهد.
صادرات فرش ایران به کدام کشورهاست؟
صادرات فرش ایران به کشورهای مختلفی در جهان انجام می‌شود، از جمله کشورهای اروپایی مانند آلمان، انگلستان، فرانسه و ایتالیا، کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و عمان، کشورهای آسیایی شامل چین، هند، پاکستان و کره جنوبی، و همچنین کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا و روسیه که هر کشور با شرایط خاص خود و تقاضای متفاوتی برای فرش ایرانی روبرو است و صادرکنندگان فرش باید با توجه به این شرایط و تقاضاها، استراتژی‌های مناسبی را برای ورود به بازارهای هدف انتخاب کنند.

میزان صادرات فرش ایران

میزان صادرات فرش ایران در سال‌های اخیر افت چشمگیری داشته است. قبل از اینکه تحریم‌های اقتصادی بر ایران اعمال شود، صادرات فرش ایران به کشورهای مختلف جهان، به‌خصوص به کشورهای اروپایی، به میزان قابل ملاحظه‌ای انجام می‌شد. اما با تشدید تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی و اقتصادی، صادرات فرش های ایران به طور قابل توجهی کاهش یافته است.

یکی از عوامل اصلی کاهش صادرات فرش، تحریم‌های اقتصادی و مالی است که بر ایران اعمال شده است. این تحریم‌ها منجر به محدودیت‌هایی در تجارت و انتقال وجوه به سمت ایران شده است، که به طور مستقیم تأثیری بر صادرات فرش داشته است.

علاوه بر تحریم‌ها، عدم توانایی در تطابق با استانداردها و مقررات بین‌المللی نیز می‌تواند عاملی دیگر بر کاهش صادرات باشد. کیفیت و استانداردهای بین‌المللی از اهمیت بالایی برای بازارهای خارجی است و در صورت عدم تطابق، فرش های ایرانی ممکن است رقابت قابل توجهی نداشته باشند.
 
ضعف در توزیع و بازاریابی نیز می‌تواند تأثیر گذار باشد. در حال حاضر، صادرکنندگان فرش ایرانی باید با مشکلاتی مانند برقراری ارتباطات موثر با بازارهای هدف، شناسایی نیازها و ترجیحات مشتریان بین‌المللی و تبلیغات مناسب روبرو شوند.

 همچنین، تغییرات سیاسی و اقتصادی در بازارهای جهانی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند. افزایش رقابت در صنعت فرش جهانی، تغییر سلیقه مشتریان و تغییرات در الگوی خرید و تقاضا، به تدریج بازار صادرات فرش را تحت تأثیر قرار داده است.
سود صادرات فرش دستباف
سود صادرات فرش دستباف نیز همانند صادرات پسته می‌تواند برای کشور ایران از اهمیت بالایی برخوردار باشد. صادرات فرش به کشورهای خارجی می‌تواند درآمدزا و اشتغالزا باشد و به رشد اقتصادی کشور کمک کند. همچنین، فروش فرش ایرانی در بازارهای جهانی می‌تواند به تعزیز نام و شهرت ایران در صنعت فرش و هنرهای دستی کمک کند. برای تولید کنندگان فرش نیز، صادرات به بازارهای خارجی می‌تواند فرصتی مناسب برای افزایش درآمد و بهبود وضعیت مالی باشد. به طور کلی، صادرات فرش دستباف می‌تواند به عنوان یک عامل مهم در توسعه صنعت فرش و اقتصاد کشور مطرح باشد.
قوانین صادرات فرش
قوانین صادرات فرش می‌توانند متناسب با قوانین و مقررات هر کشوری متفاوت باشند. این قوانین معمولاً شامل موارد زیر می‌شوند:

مجوزهای صادرات:  صادرکنندگان فرش ممکن است لازم باشد مجوزهای خاصی از مراجع مختلف دریافت کنند تا بتوانند فرش را صادر کنند. این مجوزها ممکن است شامل مجوزهای تجارت خارجی، مجوزهای مالی و مالیاتی و مجوزهای مربوط به مقررات صادرات باشند.
مقررات مالی و ارزی: صادرکنندگان فرش باید مقررات مالی و ارزی را رعایت کنند که شامل مسائلی مانند تسویه حساب‌ها، تبادل ارز، تعامل با بانک‌ها و مقررات ارزیابی ارزش فرش در بازارهای بین‌المللی است.
استانداردها و مقررات فنی: فرش های صادره باید با استانداردها و مقررات فنی مربوطه سازگار باشند که شامل مواردی مانند کیفیت، ابعاد، رنگ‌ها و طرح‌های فرش است.
مقررات محلی مقصد: هر کشور مقصد ممکن است مقررات خاصی برای واردات فرش داشته باشد که شامل مواردی مانند محدودیت‌های وارداتی، مالیات‌ها و گمرکی‌ها است.
 محدودیت‌های تحریم: در صورتی که کشور مقصد تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد، ممکن است محدودیت‌هایی برای صادرات فرش از ایران به آن کشور وجود داشته باشد
علاوه بر مجوز های ضروری که به طور کلی برای انجام فرآیند صادرات فرش لازم است، بعضی کالا ها شامل اجرای اجباری استاندارد هستند. در فهرست کالا های صادراتی شامل این قانون، ردیف 202 (خامه مورد مصرف در فرش پشمی دستبافت) و ردیف 203 (انواع فرش ماشینی) مربوط به صادرات فرش است.
طبق کتاب مقررات صادرات، و واردات، صدور انواع قالی و قالیچه که با الیاف مصنوعی یا مخلوطی از الیاف مصنوعی بافته و تهیه شده اند، ممنوع است و پیگرد قانونی خواهد داشت.

علاوه بر آن، انواع فرش هایی که با نخ های رنگ شده بافته شده باشند و زیر استاندارد باشند و از الیاف مصنوعی باشند هم ممنوع خواهند بود. در قوانین صادرات فرش محدودیت هایی برای صدور فرش به کانادا وجود ندارد د برخی از کد های تعرفه مربوط به ارسال فرش با کشورهایی مانند پاکستان و ترکیه، تعرفه ی ترجیحی خواهند داشت.

صادرات فرش دستباف در سال 1400
طبق آمارها بیشترین میزان صادرات فرش ایرانی در سال 1373 اتفاق افتاده است. در این سال ایران توانست با ثبت رکورد 2 میلیارد و  132 میلیون دلار از صادرات فرش دستباف به سایر نقاط جهان یک آمار خیره کننده به جای بگذارد.
ارزش این آمار آنجایی بیشتر مشخص می شود که متوجه شوید در این سال نزدیک به 44 درصد از کل صادرات غیر نفتی ایران تنها و تنها با فرش اتفاق افتاده است و چیزی در حدود 5 تا 7 میلیون شغل جدید ایجاد کرده است.
حولی بعد از سال 73 بود که روند نزولی ایران در عرصه های بی المللی در زمینه صادرات فرش آغاز شد؛ جایی که تنها یک سال بعد و در سال 74 میزان صادرات از 2 میلیارد به 1 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد و در سال 75 این عدد به 675 میلیون دلار رسید.
این روند نزولی آنقدر ادامه پیدا کرده که اگر میزان آن را در سال 1400 بشنوید شاید نتوانید آن را باور کنید. میزان صادرات فرش دستباف ایران در سالی که گذشت تنها 50 میلیون دلار بود!! یک مقایسه ساده بکنید با سال 73 یعنی 2134 با 50 !!!