قسمت سوم

10 مورد از دلایل افت صادرات فرش ایران
هایتاجر : بعد از بررسی آمارهایی که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم شاید این سوال برای شما پیش آماده باشه که این میزان افت برای صادرات فرش دستباف ایران به چه دلایلی بوده است؟؟ موانع و مشکلات بسیار زیادی بوده است که در این مدت باعث این اتفاق شده است که در ادامه مهمترین آنها را برای شما معرفی خواهیم کرد:
1. از دست رفتن حجم بالای فروش در بازارهای اروپایی و آمریکایی با اعمال شدن تحریم ها علیه ایران؛ جالبه بدونید قبل از تحریم ها 25 درصد از صادرات فرش دستباف ایرانی تنها به کشور آمریکا بوده است.
2. عرضه شدن فرش های بی کیفیت و ارزان قیمت کشورهای چین و هندوستان با عنوان فرش های دستباف ایرانی.
3. حذف مرکز ملی فرش از ساختار جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) که باعث کاهش توجه مسئولین به صنعت فرش شد.
4. مشکلات شدید در انجام نقل و انتقال پول و حضور در بازارهای بین المللی در چندین سال اخیر.
5. انجام سیاست نادرست تعهد ارزی که باعث دلزدگی بازرگانان داخلی برای صادرات شده است. در تعهد ارزی تاجران فرش موظف و متعهد می شوند که ارز حاصل از فرشی که هنوز نفروخته اند را به طرقی که بانک مرکزی تعیین کرده، تحویل دهند.
6. بی میل شدن بازرگانان داخلی برای صادرات فرش. تعهد ارزی که در بخش قبل اشاره کردیم را اگر تاجران نتوانند انجام دهند کارت بازرگانی آنها لغو می شود. به همین خاط این سیاست باعث شده است که بسیاری از تجار از صادرات قالی و فرش ایران منصرف شوند.
7. بالا رفتن مواد اولیه و هزینه بافت قالی دستباف که باعث شده میزان تولید این هنر ارزشمند ایرانی کاهش پیدا کند.
8. وجود مشکلات و قوانین عجیب گمرک ایران. جالبه بدونید طبق 121 اداره گمرک ایران امکان بازگشت فرش هایی که نیاز به تعمیر دارند و یا اینکه در بازار خارج انباشته شده اند، وجود ندارد!
9. عدم ارزیابی بازار جهانی  و کار کارشناسی. با پیشرفت و گسترش بازارهای جهانی دیگر کار کردن به صورت سنتی امکان پذیر نمی باشد و این یک نیاز مهم است که کارشناسانی با بررسی فرهنگ، تقاضا و سلیقه کشورهای مختلف بتوانند یک برنامه هدفمند برای تولید قالی های ایرانی مدون کنند. موضوعی که تا به این زمان، هیچگونه اقدامی برای آن انجام نشده است.
10. گسترش تولید و تنوع فرش های ماشینی و ورود کف پوش‌هایی که جدیدا وارد بازار شده، باعث شده که به طور ناخوداگاه کمی از بازار و صادرات فرش دستباف کاهش پیدا کند.
اینها تنها مواردی از مهمترین دلایل افت صادرات فرش دستباف ایران در سالیان گذشته بوده است که باعث شده، ما به جای اینکه در سال 1400 نسبت به 73 با پیشرفت همراه باشیم با افت 50 برابری میزان صاردات مواجه شویم.
با این اوضاع باید از صادرات فرش دست کشید؟
شاید بعد از مطالب گفته شده این سوال برای شما پیش آماده باشد که آیا کسی که قصد انجام صادرات فرش دستباف را دارد باید از آن منصرف شود؟ پاسخ به این سوال قطعا خیر می باشد.
جالبه بدونید با این همه مشکلات و افت صادراتی که اران در صنعت فرش داشته است هنوز هم در بین 3 کشور اصلی صادر کننده فرش در جهان قرار دارد.  طبق آمارهای جهانی سهم صادرات جمهوری اسلامی ایران از صادرات فرش 7.9 درصد می باشد که تنها دو کشور هندوستان با 31.7 درصد و مصر با 18.2 درصد بالاتر از ایران قرار دارند و ایران در رتبه سوم قرار دارد.
هنوز هم در بازارهای جهانی فرش ایران جز با کیفیت ترین و محبوب ترین گزینه ها برای خرید به حساب می آید که با کمی حمایت و توجه می توانیم به جایگاه اصلی خود باز گردیم.
کشورهایی مثل آمریکای لاتین، چین و روسیه بزرگترین بازارهای فرش ایران را به خود اختصاص داده‌اند و در بین کشورهای اروپایی نیز کشورهای آلمان، انگلستان و سوئیس نیز از فرش ایرانی بسیار استقبال می کنند. هرچند نباید از کشورهای عربی مانند لبنان، کویت، قطر و امارات نیز قافل شویم که برای فرش های ایرانی احرتام زیادی قائل می شوند.
پس درسته که شرایط تحریمی که در حاضر بر ایران وجود دارد کار را برای صادرات فرش دستباف سخت کرده است ولی هنوزم بازارهای بسیار بزرگی از جهان وجود دارد که می توانیم از آنها برای صادرات استفاده کنیم.

راهنمای صادرات فرش دستباف
گفتیم که نیازه ما بتوانیم بازارهای مناسب برای صادرات فرش دستباف را تشخیص دهیم و بتوانیم به صورت تخصصی متناسب با سلیقه مردم آن کشور برای صدور قالی اقدام کنیم تا بتوانیم به بهترین شکل ممکن در بازار آن کشور به رقابت با فرش های سایر کشورها بپردازیم.
به همین خاطر ما لیستی از رنگ های فرش مورد علاقه کشورهای مختلف را برای شما جمع آوری کرده ایم تا شما بتوانید متناسب با آنها برای صادرات خود اقدام کنید.
آلمان: مردم آلمان بیشتر دنبال فرش هایی با رنگ های آرام، سورمه ای و لاکی می باشند که حداکثر 6 متر مربع باشد.
آمریکا: بازار آمریکا بیشتر فرش هایی با رنگهای شکلاتی، قهوه ای کم رنگ، طلایی، عاجی، نخودی ،طوسی، نقره ای، کرم و در مجموع رنگهای روشن را بیشتر می پسندند و بیشتر به دنبال سایزهای کوچک  مثل متراژهای ۲×۳ متری و در مواردی ۳×۴ متری می باشند.
انگلیس: از لحاظ رنگ بندی مردم انگلیس تابع مد روز می باشد و از لحالظ سلیقه ای بسیار به مردم آمریکا نزدیک می باشند.
امارات: مردم این کشور رنگهای روشن و شاد بویژه کرم و همه رنگهای متمایل به قرمز خصوصاً لاکی مشهد و سورمه ای نیلی را بسیار می پسندند. ولی از لحاظ متراژ آنها هم به دنبال خرید متراژهای پایین برای منزلشان می باشند و هم به دنبال خرید متراژهای بسیار بالا برای اماکن مذهبی می باشند.
سوئیس: مردم سوئیس بیشتر از رنگهای مرده ، آرام و ملایم و بالاخص رنگهای کهنه طبیعی مانند پوست پیازی و کرم وسورمه ای لذت می برند و تقریبا فرش های بیشتر از 6 متر را به هیچ وجه خریداری نمی کنند.

روش‌های ارسال فرش به خارج از کشور
شما می‌توانید فرش‌های مورد نظر خود اعم از این که فرش دستباف، فرش ماشینی یا تابلو فرش باشند را به دو صورت دریایی یا هوایی به کشور مقصد ارسال کنید. بدیهی است که روش دریایی با هزینه کمتر و البته مدت زمان بیشتری از زمان ارسال تا تحویل بار در شهر مقصد، همراه خواهد بود. به همین ترتیب هزینه فریت هوایی فرش بالاتر بوده و مدت زمان رسیدن آن نیز به مراتب کوتاه‌تر خواهد بود.
به طور مثال برای ارسال فرش به اروپا، انتخاب روش ارسال دریایی، زمان زیاد و قابل توجهی به خود اختصاص خواهد داد. ارسال فرش را با توجه به نوع فرش، به سه گروه ارسال فرش ماشینی، ارسال فرش دستباف و ارسال تابلو فرش تقسیم بندی می‌کنیم.

ارسال فرش ماشینی به خارج از کشور
ارسال فرش ماشینی به خارج از کشور با محدودیت خاصی همراه نیست و تنها کافی خواهد بود که در بسته‌بندی این فرش‌ها، نهایت ظرافت و دقت را به خرج بدهید تا کمترین آسیب به آن‌ها وارد نشود. هزینه ارسال بسته به مقصد شما، حجم و ابعاد بار و همین طور ارزش آن، مشخص خواهد شد. برای خروج فرش‌های ماشینی به کشورهای مختلف چون دبی، استرالیا، کانادا و …، محدودیتی وجود ندارد و شما می‌توانید به راحتی با انتخاب روش ارسال مناسب و همین طور بسته‌بندی مطمئن، این ارسال را داشته باشید.
ارسال فرش دستباف به خارج از کشور
به دلیل ویژگی‌های خاص فرش‌های دستباف، ارسال فرش دستباف به خارج از کشور، با محدودیت‌هایی همراه است. به این ترتیب که امکان ارسال بیش از 2 عدد فرش دستباف، بدون اخذ مجوزهای لازم، امکان پذیر نخواهد بود. البته بیشتر افراد مایل به فریت کردن فرش دستباف به خارج از کشور هستند و اخذ مجوزهای لازم در تخصص شرکت‌های کارگو مشهور و معتبر با با سابقه قوی در این حوزه است.
همین طور هر یک از مسافرین پروازهای خارجی، تنها مجاز به همراه بردن 20 متر مربع فرش دستباف خواهد بود. به این شکل مسافر محدودیتی در خصوص تعداد فرش همراه خود ندارد، تنها کافی است که جمع متراژ آن‌ها، بیش از این 20 متر مربع نباشد. لازم به ذکر است که این قوانین امکان تغییرات در سال‌های آینده را داشته و این اعداد و ارقام، مربوط به زمان فعلی هستند.

نکته 1: در نظر داشته باشید که ارسال فرش‌های دستباف دارای ارزش میراث فرهنگی که در شمار منابع فرهنگی کشور باشند، مجاز نبوده و در صورت کشف، به عنوان کالای قاچاق با موضوع برخورد خواهد شد.
نکته 2: همین طور همراه بردن فرش با مسافر به کشورهای عربستان، سوریه و عراق ممنوع اعلام شده است.

ارسال تابلو فرش به خارج از کشور
با در نظر گرفتن این موضوع که معمولا تابلو فرش‌ها از نرخ قابل توجهی برخوردار هستند، باید از ایمن‌ترین روش برای ارسال آن‌ها کمک گرفته شود. غالبا فریت تابلو فرش به خارج از کشور، بهترین گزینه‌ای است که به مشتریان پیشنهاد می‌شود. به این ترتیب علاوه بر این که محموله تابلو فرش با سرعت بیشتری به مقصد خواهد رسید؛ امنیت و سلامت آن نیز در طول مسیر و حین بارگیری و تخلیه بار، بهتر حفظ خواهد شد.

محدودیت‌های ارسال فرش دستباف به خارج از کشور کدامند؟
شما نمی‌توانید بیش از 2 قطعه فرش دستباف به خارج از کشور ارسال کنید. (بیش از آن نیز به مجوزهای خاص گمرکی خواهد داشت.)
بهترین روش ارسال فرش به اروپا چیست؟
بسته به سایز محموله و وزن آن، بهترین روش ارسال دریایی یا هوایی انتخاب می‌شود. برای محموله‌های کوچک و متوسط، فریت هوایی و برای محموله‌های بزرگ، ارسال دریایی مناسب‌تر خواهد بود.
آیا فرش‌ها در شهر مقصد به درب منزل تحویل داده می‌شوند؟
خیر، شما باید به فرودگاه اعلام شده در بارنامه مراجعه کرده و محموله فرش خود را در نظر بگیرید. بدیهی است که در صورت تاخیر، هزینه انبار فرودگاه مقصد نیز از شما اخذ خواهد شد.
آیا می‌توان در یک محموله، ترکیبی از فرش‌های ماشینی، دستباف و تابلو فرش را ارسال کرد؟
بله، با رعایت مقررات مربوط به فرش‌های دستباف، این امکان وجود خواهد داشت.
 

فرش دستباف ایران، نماد فرهنگ، ذوق و هنر ایرانی است و از آنجائیکه محصولی چند بعدی بوده و دارای جنبه های مختلفی می باشد، حفظ و صیانت از این صنعت بسیار حائز اهمیت است. توجه به بهره وری و کاهش قیمت تمام شده، اعزام هیات های تجاری به کشورهای هدف به منظور توسعه بازار، دعوت از هیات های تجاری خارجی، تبلیغات کیفیت و مزیت فرش ایرانی و حمایت از فعالان این عرصه  موجب می شود تا هنر – صنعت فرش بعنوان یکی از منابع اصلی صادرات غیر نفتی جایگاه والاتری را در عرصه جهانی کسب نماید. امید است که با طرح هدفمندی و برنامه ریزی ها و پیش بینی های بعمل آمده، اقتصاد کشور به وضعیت مطلوب تری روی آورده و بستر مناسب تری در عرصه فعالیت های اقتصادی خصوصاً صنعت فرش و صادرات آن فراهم گردد.