به نقل از هایتاجر، یکی از پرمصرف ترین غلات دنیا، برنج است. این غله، در برنامه غذایی بیش از نیمی از مردم جهان، جا دارد. از همین رو در بین تاجران، همواره مورد توجه بوده است. می توان گفت یکی از پرسودترین صادرات غیر نفتی، همین برنج است.

در این مقاله سعی داریم، به این سوال پاسخ دهیم که، صادرات برنج ایران به کدام کشور ها است درواقع با بررسی اجمالی صادرات این محصول، مقاصد مهم صادرات آن را نیز معرفی خواهیم کرد. گمرک جهانی برای هر محصول کدی مشخص کرده است؛ که این غله پرطرفدار با کد تعرفه 1006 (HS Code) شناخته شده است.

هند بزرگترین صادرکننده برنج در جهان است. این کشور ۷,۳۹۹,۱۶۱ هزار دلار صادرات برنج دارد و در بازار جهانی سهم ۲۸ درصدی دارد. تایلند با ۵,۵۷۱,۰۲۹ هزار دلار و ۲۱ درصد در رتبه بعدی قرار دارد. کشورهای ویتنام، پاکستان، آمریکا، میانمار، چین، ایتالیا، برزیل و اروگوئه در رتبه های بعدی قرار دارند. افغانستان، دربین کشورهای جنوبی آسیا جزو مقصد صادراتی محسوب می شود.

برنج در بین کشورهای آفریقایی هم بازار بسیار خوبی دارد .ساحل عاج، موزامبیک و سومالی از مقاصد صادرات برنج در آفریقا هستند. باید بدانید که صادرات برنج به روسیه نیز، مورد توجه تاجرین، به خصوص تاجرین ایرانی،  قرار دارد. در نزدیکی ما، یعنی خاورمیانه،  کشورهایی مانند عراق، امارات، عمان، ترکیه، سوریه، قطر، کویت، یمن و عربستان دارای پتانسیل صادراتی بالایی برای برنج هستند. کشورهای چین، عمان، تاجیکستان، سوریه، قطر و کویت بازاری با پتانسیل بالا برای صادرات برنج را دارا هستند. چین، سوریه و قطر کشورهایی هستند که با توجه به ظرفیت بازار و روابط تجاری آسان با آن ها، بیشترین ظرفیت و پتانسیل صادراتی برای صادرات برنج را دارند. کشور ایران نزدیکترین ارتباط صادراتی را با ترکمنستان دارد.

15 کشور در آمار سال 2019، بالاترین ارزش دلار را برای برنج صرف کرده اند:

• هند: 7.1 میلیارد دلار (32/5% از کل صادرات برنج)
• تایلند: 4.2 میلیارد دلار(19/2%)
• ایالات متحده: 1.9 میلیارد دلار (8/6%)
• ویتنام: 1.4 میلیارد دلار (6/6%)
• پاکستان: 1.2 میلیارد دلار (5/6%)
• چین: 1.1 میلیارد دلار (4/8%)
• ایتالیا: 624.3 میلیون دلار (2/9%)
• میانمار (برمه): 579 میلیون دلار (2/6%)
• کامبوج: 430.6 میلیون دلار (2%)
• اروگوئه: 375.8 میلیون دلار (1/7%)
• برزیل: 367.6 میلیون دلار (1/7%)
• هلند: 307.4 میلیون دلار (1/4%)
• بلژیک: 271.4 میلیون دلار (1/2%)
• پاراگوئه: 226.7 میلیون دلار (1%)
• اسپانیا: 207 میلیون دلار (0/9%)

جمهوری اسلامی ایران در سال 2019 بیشترین مقدار واردات را در بازارهای جهانی داشته است. برهمین اساس، جریان نقدی منفی، باعث شده است که  نقطه ضعف رقابتی شدید ایران را برای این دسته از محصولات خاص نشان دهد.

برنج ها به دو دسته تقسیم می شوند:

• برنج جاپونیکا
• برنج ایندیکا

اگر اطلاعات کمی هم داشته باشید، می دانید که از گونه های ایرانی برنج می توان به طارم، چرام، دابو، صدری (انواع دم سیاه، دم زرد، دم سرخ)، بینام، علی کاظمی و... اشاره نمود.

میزان کشت برنج در ایران متغییر است. بر همین اساس میزان و رتبه تولید استان ها در تولید این غله پرطرفدار متفاوت است:

• رتبه اول: استان مازندران(۹۳۸۷۳۰٫۱۹)
• رتبه دوم: استان گیلان(۷۴۱۲۴۱٫۹)
• رتبه سوم: استان گلستان (۲۲۹۴۵۴٫۹۹)
• رتبه چهارم: استان فارس (۲۲۶۲۹۶٫۷۲)

در استان های مازندران و گیلان، برنج مرغوب و در استان های دیگر برنج های پر محصول کشت می شود.

 از لحاظ غنی بودن عناصر غذایی ( آهن، روی، کلسیم و… ) به علت گرم سیر بودن منطقه نسبت به سایر مناطق کشور، در پارس‌ آباد مغان، اغلب ارقام باکیفیت از رتبه خاصی برخوردار می باشد. همچنین برنج بومی لنجان نیز از جمله برنج‌های معطری است که به نام برنج لنجان معروف است که در استان اصفهان یافت می شود.

صادرات برنج ایران به کدام کشور ها است

در پاسخ به این سوال که صادرات برنج ایران به کدام کشور ها است می توان گفت که کشورهای زیادی، مقصد صادرات برنج ایرانی به شمار می روند که در ادامه به عمده آن ها می پردازیم:

صادرات برنج ایرانی به عراق

آیا می دانید برنج ایرانی یکی از محصولاتی است که همیشه جزو سفارشات وارد کنندگان عراقی است؟ عراق به دلیل همجواری با کشورمان ایران، سهم عمده ای در واردات برنج ایرانی دارد و از این محصول به خوبی استقبال می کند.

صادرات برنج ایرانی به ارمنستان

ارمنستان نیز، جزو مشتریان پر و پا قرص برنج ایرانی است. این کشور با مرز مشترکی که با ایران دارد، جزو مهم ترین کشور هایی است که از برنج استان مازندران، تامین می شود. کشور کوچک ارمنستان از گذشته های دور در زمینه های تجاری با ایران همکاری بسیار خوبی داشته است. جالب است بدانید که برنج ایرانی، یکی از ده ها محصول خوراکی است، که مهمان این کشور تاریخی شده است.

صادرات برنج ایرانی به روسیه

شرایط صادرات برنج ایرانی به روسیه تابع ظرفیت های اقتصادی کشور است که تحت تاثیر رشد اقتصادی طرفین است.

منظور از ظرفیت های اقتصادی این است که هر کدام از کشور ها با توجه به شرایط اقلیمی و منابعی که در اختیار دارند، توانایی تامین بخشی از نیازهایی را دارند. مولفه های تولیدی هر کشور، جزو ظرفیت های اقتصادی همان کشور به حساب می آیند. بر همین اساس، با توجه به ظرفیت اقتصادی ایران در تولید و صادرات برنج مرغوب، کشور روسیه همواره جزو قطب های صادرات برنج ایرانی با انواع مختلف آن است.

صادرات برنج ایرانی به آلمان

اگرچه صادرات برنج ایران به آلمان، با دشواری های خاصی رو به رو بوده است، اما در سال های اخیر و با وجود دشواری های متعدد، صدور این محصول، متوقف نشد و آلمان یکی از مقاصد مناسب برای برنج ایرانی، محسوب می شود.

صادرات برنج ایرانی از ایران به قطر

ایران، همواره در بخش های مختلف به کشورهای حوزه خلیج فارس، توجه ویژه ای داشته است. صادرات دارو، خودرو، محصولات کشاورزی و . . . به این کشورها نمونه هایی از این امر می باشد. کشور ثروتمند و مصرف کننده قطر یکی از فرصت های همیشگی صادرات برنج ایرانی بوده است.

در این مقاله سعی داشته ایم با معرفی کشورهای میزبان برنج ایرانی، بدانیم، که این محصول، در سبد غذایی کدام کشور جایگاه ویژه ای دارد و صادرات برنج ایران به کدام کشور ها است .

منابع: صادرات برنج، برنج و غلات