پسته یکی از مغذی ترین و پر خاصیت ترین مغزها ، از فواید بسیاری برای سلامتی برخوردار است. به همین دلیل پسته یکی از محبوب ترین تنقلات در میان ما ایرانیان است. در این مطلب می خواهیم کمی در ارتباط با طبع پسته و همچنین برخی از خواص و مضرات آن از دیدگاه طب سنتی بحث نماییم.

قبل از اینکه به طبع پسته بپردازیم، مروری به ویژگی ها و خواص پسته داشته باشیم. پسته انرژی بخش و سرشار از انواع ویتامین ها، املاح معدنی، پروتئین ها و سایر مواد مغذی است. به همین دلیل هم در علم پزشکی و هم طب سنتی مصرف پسته جهت پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها و عوارض توصیه می شود. به عنوان مثال آهن موجود در پسته در پیشگیری و درمان کم خونی و همچنین دفع سرگیجه، خستگی و رنگ پریدگی ناشی از فقر آهن بسیار مفید است. همچنین پسته حاوی مقادیر قابل توجهی روی می باشد که در تقویت پوست، مو و ناخن نقش اساسی دارد‌. یکی دیگر از ترکیبات موجود در پسته، فیبر است که به کنترل کلسترول و قند خون و هضم بهتر مواد غذایی بسیار کمک می کند. یکی دیگر از ده ها خاصیت پسته برای سلامتی، تقویت قدرت ذهنی، تقویت عضلات بدن و همچنین بهبود قوای جنسی است. بعلاوه پسته غنی از پتاسیم می باشد. پتاسیم موجود در پسته در تنظیم ضربان قلب و همچنین کاهش فشار خون نقش بسیار مهمی ایفا می کند. پسته سرشار از آنتی اکسیدان هایی چون ویتامین E، ویتامین C و ...‌ است. ویتامین E موجود در پسته سیستم ایمنی بدن را تقویت نموده، همچنین به حفظ سلامت چشم ها و رفع اضطراب و استرس کمک می کند. پسته تقویت کننده قلب، کاهنده کلسترول بد خون و افزاینده کلسترول خوب خون می باشد، همچنین بسیار خاصیت و فایده دیگر برای سلامتی دارد که توضیح و تفصیل آن در این بحث نمی گنجد. 

طبع پسته

از دیدگاه متخصصین طب سنتی، مغز پسته دارای طبع گرم و خشک می باشد. بنابراین به دلیل طبع پسته، افراد با مزاج گرم و خشک نباید در مصرف آن زیاده روی کنند. اشخاص دارای مزاج گرم و خشک (به اصطلاح صفراوی) در صورت افراط در مصرف پسته ممکن است دچار عوارضی چون یبوست، خشکی دهان، کهیر و جوش، سوزش در ادرار، بدبو شدن عرق و ... شوند. همچنین از دیدگاه طب سنتی بخش های مختلف پسته دارای طبع متفاوتی می باشد. طبع پسته در مغز آن گرم و خشک بوده و هرچه از مغز دورتر می شویم سردتر می گردد. بطوریکه طبع لایه نازک قرمز رنگی که روی مغز پسته قرار دارد معتدل و طبع پوست سبز رنگ پسته تازه، سرد و خشک است.

خواص پسته از دیدگاه طب سنتی

از آنجاییکه طبع پسته با پیشروی از مغز به سمت پوست خارجی متفاوت می شود لذا می توان از بخش های مختلف آن در پیشگیری و درمان انواع عوارض و بیماری ها استفاده نمود.

مصرف 10 الی 20 گرم پسته در روز به درمان استخوان درد و کمر درد کمک می کند.

طبع پوست خارجی پسته سرد و خشک است و مکیدن آن باعث تقویت دندان و لثه می شود.

طبع پسته به دلیل گرم و خشک بودن برای تقویت حافظه و مغز نیز بسیار مفید است.

خوردن 10 عدد پسته به همراه یک قاشق شربت زرشک برای درمان کم خونی توصیه می شود.

چون طبع پسته گرم و خشک است، خوردن روزانه 2 عدد پسته می تواند استفراغ های صفراوی را درمان کند.

طبع پسته به دلیل گرم و خشک بودن، درمان کننده برخی از سرفه های مزمن و سرفه های رطوبی بلغمی است.

طبع پوست پسته سرد و خشک است و به همین دلیل به قلب و معده قوا می بخشد.

پوست پسته در طب سنتی برای درمان اسهال هم تجویز می شود.

برای دفع دل پیچه و استفراغ، دم کرده پوست سبز پسته تازه توصیه می گردد.

همچنین دم کرده پوست سبز پسته برای دفع سکسکه مفید است.

پسته در طب سنتی، آرامش بخش اعصاب در نظر گرفته می شود.

طبع مغز پسته چون گرم و خشک است جهت باز نمودن انسداد مجاری کبد نیز توصیه می شود.

مصرف روزانه 10 عدد پسته به همراه 3 عدد زردآلوی خشک برای تقویت بنیه افرادی که در دوره نقاهت بیماری قرار دارند توصیه می شود.

همچنین مصرف مغز پسته برای قوا بخشیدن به افراد لاغر می تواند مفید باشد.

پوست سبز پسته تازه، بوی بد دهان را از بین می برد.

مصلح پسته در طب سنتی

طب سنتی برای هر غذایی بسته به طبع آن غذا یک یا چند مصلح در نظر می گیرد. مصلح همانطور که از نام آن بر می آید با اصلاح و متعادل نمودن طبع ماده غذایی مورد نظر، عوارض جانبی احتمالی ناشی از مصرف آن غذا را از بین برده یا کاهش می دهد، همچنین باعث هضم و جذب بهتر غذا و افزایش خواص و فواید آن می گردد.

به همین دلیل در گذشته به منظور حفظ سلامتی و جذب و هضم بهتر غذاها، هر غذایی به همراه مصلح آن مصرف می شد. به عنوان مثال ماست را با شیره انگور، کاهو را با سکنجبین یا برنج را با زیره مصرف می کردند. در واقع در کنار غذای سرد یک گیاه یا غذای گرم را بعنوان مصلح می خوردند تا سردی غذا تعدیل شود.

از دیدگاه طب سنتی ریشه تمام بیماریها سردی است. متأسفانه با گذشت زمان عادات غذایی نسل های گذشته به دست فراموشی سپرده شد و امروزه سردیجات بخش بزرگی از رژیم غذایی ما را تشکیل می دهند بدون آنکه طبع آنان متعادل و اصلاح گردد.

چون طبع پسته گرم و خشک می باشد، در طب سنتی مصلح پسته مواد غذایی ترش چون سرکه، برگه زردآلو ترش، انار ترش و ... در نظر گرفته می شود. چرا که این مواد غذایی دارای طبع سرد بوده و طبع گرم پسته را خنثی و متعادل می کنند.

مقالات مرتبط:

انواع پسته