به نقل از هایتاجر، زعفران (saffron) گران ترین محصولی است که در ایران کشت می شود. این محصول در آب و هوای گرمسیری رشد می‌کند. قطب تولید زعفران در ایران، استان‌ های خراسان رضوی و جنوبی هستند. البته کاشت و برداشت این محصول در سایر استان‌ های کشور مانند خراسان شمالی، کرمان و چهار محال و بختیاری به شکل پراکنده انجام می‌گیرد.

در طی سال‌ های اخیر تولید این گیاه در کشورهای اسپانیا و افغانستان در سطح محدودی صورت گرفته است.

صادرات زعفران به دو روش فروش عمده و خرده فروشی انجام می شود. همانطور که می دانید، قیمت فروش عمده زعفران به صرفه نیست و سود چندانی، برای تجارت ندارد. اما خرده فروشی نسبت به عمده فروشی، سودآورتر است. برای خرده فروشی این محصول، لازم است بازاریابی صادراتی صورت گیرد. به علاوه، ثبت شرکت و اخذ مجوزهای لازم نیز، امری ضروری است.

میزان واردات و صادرات زعفران در دنیا چگونه است؟

پیش از پاسخ به این سوال، نخست باید بررسی کنیم، وضعیت صادرات در ایران چگونه است و دارای چه ارزشی است؟

صادر کنندگان برتر زعفران در دنیا، سال 2017 کشورهای ایران (114 میلیون دلار)، اسپانیا (63.2 میلیون دلار)، افغانستان (18.4 میلیون دلار)، یونان (6.97 میلیون دلار) و فرانسه (6.42 میلیون دلار) هستند.

از وارد کنندگان برتر زعفران می‌توان کشورهای اسپانیا (54.7 میلیون دلار)، هنگ کنگ (20.8 میلیون دلار)، ایالات متحده (18 میلیون دلار)، ایتالیا (16.7 میلیون دلار) و هند (16.6 میلیون دلار) را اسم برد.

سازمان توسعه تجارت ایران، گزارشی منتشر کرد که می گوید، در سال 1397، میزان صادرات زعفران نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش داشته است. به نمودار زیر توجه کنید:

مراحل و وضعیت صادرات زعفران در ایران چگونه است؟

صادرات زعفران مانند دیگر کالاها، مراحل خاصی دارد. مراحل صادرات زعفران در ایران به شرح زیر است:

• بازاریابی صادراتی محصول
• خرید یا تولید زعفران مرغوب
• بسته بندی حرفه‌ ای آن، جهت صادرات
• داشتن گواهی استاندارد و بهداشت نباتی
• در نهایت، انجام تشریفات گمرکی و ارسال زعفران به کشور مقصد

وضعیت صادرات زعفران در ايران

درخواست های خرید زعفران از کشور عزیزمان ایران، بسیار است؛ اما باید بدانیم وضعیت صادرات زعفران در ایران چگونه است؟

متاسفانه وضعیت صادرات زعفران با وجود درخواست مشتری برای خرید زعفران از ایران، در موقعیت مطلوبی نیست. ایران زعفران خود را به ۵ قاره و ۴۷ کشور جهان صادر می کند. این صادرات در قالب بسته بندی هایی از وزن دو دهم گرم آغاز می شود و تا حداکثر بسته بندی های یک کیلویی با استاندارد ۲۵۹/ ۱ و ایزو ۳۶۳۲ اروپا به کشورهای این پنج قاره، صادر می شود.

ایران در سال ۱۳۹۶، مقدار ۱۷۲ تن و در سال ۱۳۹۷، ۲۰۳ تن زعفران را به کشورهای دیگر صادر کرده است.

موانع و مشکلات توسعه صادرات زعفران در ایران چگونه است؟

واسطه گری یکی از مهم ترین مشکلات به حساب می آید. متاسفانه، سیستم بانکی ایران به دليل وجود تحريم ها دچار ضعف بزرگی است. اخذ و اجرای قوانين ارزی اشتباه، از دیگر مشکلات صادرات طلای سرخ است.

توسعه صادرات زعفران نیازمند چه زیرساخت هایی است؟

• تولیدکنندگان و صادرکنندگان، به توجه دستگاه های دولتی نیازمندند. چاره جویی در این بخش، جزو تقاضاهای مهم تاجرین زعفران است.
• صرف هزینه و حضور در نمایشگاه های بین المللی یکی از درخواست های مهمی است که در این موضوع، مطرح است.
• ایران، برای به دست گرفتن کنترل بازار جهانی زعفران، مستلزم جلوگیری جدی و همه جانبه از قاچاق زعفران است.

از آن جایی که تولید 90% از زعفران جهان در دست ایرانیان است؛ با جلوگیری از قاچاق این کالا، می توان تعیین کننده قیمت آن در کل جهان باشیم. بر همین اساس، شرکای خارجی نیز ملزم به خرید آن با همان قیمت تعیین کننده ما خواهند بود، در نهایت همه وارد کنندگان، زعفران را از خود ایران خریداری خواهند کرد.

باید راهکاری ارائه شود که خریداران زعفران، آن را از صادرکنندگان حقیقی خریداری کنند. در اصل می بایست شاخص‌هایی برای صادرکننده در نظر گرفته و ابلاغ شود که غیر از افراد ذی صلاح کسی حق صادرات زعفران را نداشته باشد. اگر این مهم صورت پذیرد، از قاچاق زعفران پیشگیری می شود، در این صورت است که در جواب سوال وضعیت صادرات زعفران در ایران چگونه است، جواب خواهیم داد که وضعیت مطلوب و بهبود یافته ای برای طلای سرخ کشورمان محقق شده است.

مهم‌ترین فرصت‌های سرمایه گذاری

بخش مهمی از سود تولید کنندگان که حاصل فروش زعفران، در بازارهای داخلی بوده کاهش یافته است. به نظر می رسد راهکارهای جدید برپایه استفاده از دیگر محصولاتی که بر پایه زعفران بنا شده اند، می توانند سود کاهش یافته از این محصول را جبران کنند.

یکی از راهکارهای جبرانی برای بالا بردن سود حاصل از فروش زعفران در بازار های داخلی می تواند بسته بندی و برندینگ این محصول باشد. در بحث بسته بندی نکات مهم و زیادی هستند که خریدار را ترغیب و متقاعد به خرید این کالا خواهند کرد. در ادامه به این مباحث به صورت اجمالی می پردازیم:

• نام محصول
• نام و نشانی تولید کننده زعفران
• وزن خالص محصول
• تاریخ تولید و انقضا محصول
• شماره پروانه ساخت محصول
• شماره سری ساخت محصول
• کشور صادرکننده محصول
• راهنمایی هایی برای شرایط نگهداری
• ممنوعیت استفاده محصول برای زنان باردار یا موارد خاص دیگر

توجه داشته باشید که در بسته بندی محصولی همانند زعفران، وزن محصول بسیار مهم است. حمل و نقل زعفران عمدتا به صورت هوایی انجام می شود. بسته بندی زعفران باید به گونه ای باشد که از این محصول ارزشمند، محافظت کامل و کافی را به عمل بیاورد، در واقع باید به گونه ای باشد که محصول را در برابر کیفیت، کمیت و همچنین ثبات رنگی، تضمین کند.

لازم به ذکر است که بسیاری از آلودگی های باکتریایی، قارچی و میکروبی در زعفران پس از بسته بندی و پیش از رسیدن آن به دست مشتری به وجود می‌آید، چنانچه این پروسه بسته بندی، به صورت بهداشتی و استاندارد انجام نشده باشد، کیفیت زعفران حفظ نخواهد شد.

بیمه در صادرات زعفران

عموما صادرات زعفران با اینکوترمز CIF (سیف) انجام می شود. اینکوترمز صادراتی زعفران، محصول را بیمه می کند. توجه داشته باشید که این امر، به عهده فروشنده زعفران است.

منابع: صادرات زعفران، زعفران ایران