به نقل از هایتاجر، مراسم گلاب گیری یکی از زیباترین و قدیمی ترین سنت ها و مراسماتی است که سالانه در زمان معین در مناطق مختلف ایران انجام می شود. گلاب گیری در قدیم با آداب و رسوم خاصی چون ساز و دهل و شادی همراه بوده است.

 هرچند هنوز هم این رسم به طور کامل منسوخ نگردیده و در برخی نقاط کشورمان پابرجا است. قدمت کاشت گل محمدی در ایران به حدود هفت هزار سال پیش باز می گردد و صنعت گلاب گیری نیز از هزار سال پیش تاکنون در کشورمان رواج پیدا کرده است.

 بهترین و با کیفیت ترین گلاب دنیا در ایران و در شهر قمصر تولید می گردد. گلاب قمصر همان گلاب خوش عطر معروفی است که هر ساله جهت شستشو و معطر نمودن خانه خدا استفاده می شود. گلاب به دلیل فواید بیشمار و همچنین عطر و بوی خاص خود از روزگاران دور به بخشی از فرهنگ ما ایرانیان تبدیل شده است.

خواص گلاب

 به عنوان مثال در قدیم از گلاب جهت تقویت معده و روده استفاده می­کردند و امروزه نیز این عصاره بهشتی به طور گسترده­ای جهت مصارف خانگی، درمانی، تجاری و ... به صورت خانگی و صنعتی تولید می­گردد.

به عنوان مثال متخصصین، استفاده از گلاب را جهت حفظ سلامت و بهبود کیفیت پوست توصیه می­کنند؛ زیرا گلاب خواص شفابخش بسیاری برای پوست داشته و آن را صاف، ارتجاعی و نرم می­کند. استفاده از تونر گلاب یک روش فوق العاده عالی و در عین حال ساده و کم خرج جهت تغذیه پوست می باشد.

گلاب بر روی پوست خشک، خارش دار و حساس مثل آب روی آتش عمل می­کند. همچنین روغن استخراج شده از گلبرگ­ها گل محمدی به حفظ رطوبت پوست کمک می­کند. به علاوه گلاب ارگانیک به دلیل خواص مغذی و آرامش بخشی که دارد بسیار محبوب و پرطرفدار است.

حال که کمی با پیشینه و آئین­ ها مراسم گلاب گیری و خواص بی نظیر گلاب آشنا شدیم در این بخش قصد داریم در ارتباط با چگونگی گلاب گیری به روش صنعتی بحث نماییم. گلاب گیری به روش صنعتی در واقع استفاده از یک سری پروسه­ ها جهت استخراج آب گل محمدی است.

لازم به ذکر است که در گلاب گیری خانگی و سنتی نیز همین روش ها کاربرد دارند؛ با این تفاوت که دستگاه ها و ابزار مورد استفاده در گلاب گیری به روش صنعتی معمولاً بزرگتر، مجهزتر و مدرن تر می­باشند.

پروسه گلاب گیری به روش صنعتی و استخراج آب گل محمدی

در مرحله اول گلاب گیری به روش صنعتی، کشاورزان گل ­ها محمدی را به طور دستی برداشت می­کنند. برخلاف گل رز معمولی، برداشت گل محمدی نیازمند دقت و حساسیت بیشتری است. در واقع اگر می خواهید گلاب با کیفیتی استخراج کنید بایستی گل هایی را انتخاب نمایید که صبح هنگام باز شده اند.

 به عبارتی برداشت گل محمدی باید صبح زود انجام گردد. اگر برداشت به هنگام ظهر انجام شود رطوبت موجود در گلبرگ ها خشک خواهد شد.

گلاب گیری به روش صنعتی از طریق دو متد انجام‌ می پذیرد: تقطیر یا نیم جوش کردن

1. روش نیم جوش کردن

روش نیم جوش کردن ساده ترین متد گلاب گیری به روش صنعتی است. در اولین مرحله باید صبح زود گل ها محمدی را که به طور کامل باز شده ­اند بچینید. سپس تمام گلبرگ ها را جدا نموده و داخل یک دیگ بریزید.

 در مرحله بعد بر روی گلبرگ ها آب ریخته و اجازه دهید باهم بجوشند. رفته رفته گل ها، یک رنگ صورتی روشن به آب پس خواهند داد و همچنین رگه­ هایی از روغن نیز داخل آب قابل مشاهده خواهد بود. مدتی صبر کنید تا آب خنک شود. سپس برگ ­ها را از آن جدا کنید. آب باقی مانده در واقع گلاب خالص است. گلاب را داخل بطری ریخته و در محلی خنک نگهداری نمایید.

این روش به سادگی و در مدت زمان کمی انجام پذیر است. تنها چیزی که باید به آن دقت کنید چیدن گل ها مناسب در زمان صحیح است.

2. روش تقطیر

اگرچه از میان دو روش یاد شده نیم جوش کردن، آسان ترین متد به شمار می رود، اما اکثر تولید کنندگان در گلاب گیری به روش صنعتی از متد تقطیر جهت استخراج بهترین و با کیفیت ترین گلاب برای اهداف تجاری استفاده می کنند. با استناد به منابع تاریخی متوجه می­شویم که ایرانیان اولین مردمانی بوده ­اند که دستگاه تقطیر را اختراع نمودند.

جهت بکارگیری این روش در اولین مرحله به یک دستگاه تقطیر نیاز است. در این متد از گلاب گیری، برگ ها تازه گل محمدی را داخل دستگاه تقطیر ریخته و آب و روغن آن را استخراج می کنند.

 دستگاه تقطیر به جای آب جهت استخراج روغن گل محمدی از بخار استفاده می کند. متخصصین بر این عقیده اند که در گلاب گیری به روش صنعتی، تقطیر با بخار آب بهترین متد جهت استخراج روغن (خیلی بیشتر در مقایسه با نیم جوش کردن) از گلبرگ­ها گل محمدی است.

تقطیر مکرر کمک می­کند که تا آخرین قطره روغن از گلبرگ­ها گل محمدی استخراج شود. در گلاب گیری به روش صنعتی جهت اهداف تجاری معمولاً تولید کنندگان بر روی دستگاه­ ها تقطیر با کیفیت سرمایه گذاری زیادی را انجام می دهند تا بتوانند بهترین گلاب ارگانیک ممکن را استخراج نمایند. اما در مورد رنگ گیری از گل محمدی نیم جوش کردن هم روش خوبی به ویژه جهت مصارف خانگی به شمار می رود.

منابع: طرز تهیه گلاب، خواص گلاب